Bukowina Tatrzańska i jej położenie na mapie Polski

Co warto wiedzieć o położeniu Bukowiny Tatrzańskiej

Bukowina Tatrzańska jest jedną z największych, podhalańskich wsi ulokowaną w powiecie tatrzańskim i województwie małopolskim. Położenie u podstawy górskich szczytów uprawnia również miejscowość do przynależenia w umownym regionie zwanym Skalnym Podhalem. Obejmuje on w zakresie gminnych granic imponujący wprost swoim zasięgiem obszar od wysokości 660 m.n.p.m do niemal 2500 metrów na wierzchołku najwyższego wierzchołka Polski – Rysów.

Bezpośrednio wokół Bukowiny znajdują się sąsiadujące wsie: Poronin, Murzasichle, Małe Ciche, Biały Dunajec, Leśnica, Gliczarów, Brzegi, Białka Tatrzańska, Jurgów, Czarna Góra oraz Rzepiska. Najbliżej położonymi miastami są natomiast Zakopane (15 km) i Nowy Targ (22 km). Wieś charakteryzuje się nietypowym krajobrazem. Rozłożona na licznych wierchach poprzedzielanych głębokimi jarami dominuje malowniczością i dostępem do tatrzańskiej panoramy niemal z każdego zakątka. Grzbiety górskie zwane potocznie w lokalnej gwarze wierchami, noszą nazwy nadawane jeszcze na początku siedemnastego wieku. Zgodnie z ówcześnie panującą tradycją, większość nich wywodzi się od nazwisk założycieli rodów.

Najważniejszym geograficznie miejscem w Bukowinie Tatrzańskiej jest tak zwane ,,Rondo”. Miejsce to stanowi skrzyżowanie dróg, z których jedna prowadzi do Morskiego Oka, odwiedzanego przez niemal milion turystów rocznie. Z popularnego ,,Klina” (druga nazwa ,,Ronda”) można dojechać do Wierchu Buńdowego, Olczańskiego, Rusińskiego, Kurucowego, Kramarskiego oraz Wysokiego. Zjazd w kierunku Nowego Targu doprowadzi nas do Wierchu Spiskiego, Głodowskiego, Przodowiańskiego i Bachledowego.

Już z tak krótkiej lektury można łatwo domyślić się kim byli (i jak się nazywali) pierwsi osadnicy Bukowiny Tatrzańskiej. Ścisłe centrum wsi przebiega na odcinku niespełna dwóch kilometrów od wspomnianego Ronda w górnej części, do Kościoła w części dolnej. Na odcinku tym znajdziemy oprócz kościoła również liczne sklepy, kwiaciarnie, bank, szkołę podstawową, gimnazjum, Dom Ludowy czy bibliotekę. Pomimo wspomnianego wcześniej faktu, że z niemal każdego miejsca widać panoramę Tatr, to niewątpliwie najpiękniejsze widoki otrzymamy z okolic Głodówki i drogi dojazdowej do Gliczarowa skąd widać prawie cały łańcuch górski mierzący w linii prostej 56 kilometrów długości i 17 kilometrów szerokości.

Niezbyt rozległy masyw jest miniaturą Alp i obejmuje obszar około 1400 km². Podobnie jak w Alpach, urzeźbienie Tatr było uwarunkowane zarówno czynnikami górotwórczymi, jak również późniejszą erozją podłoża spowodowaną także działalnością lodowców. Ukształtowały one stromość ścian, głębokość dolin oraz pozostawiły ponad sto jezior i stawów, będących prawdziwymi ,,perełkami” górskimi. Największym i jednocześnie najgłębszym z nich po stronie polskiej jest Wielki Staw położony w Dolinie Pięciu Stawów Polskich - 34,14 ha powierzchni i 79,5 m głębokości, najczęściej odwiedzanym Morskie Oko - 33,29 ha powierzchni i 50,8 m głębokości, które leży w granicach administracyjnych Bukowiny Tatrzańskiej. Trzecim pod względem wielkości i drugim pod względem głębokości jest Czarny Staw pod Rysami - 20,54 ha powierzchni i 79,3 m głębokości.

Umowny podział Tatr na Tatry Bielskie, Tatry Wysokie i Tatry Zachodnie wynika z ich struktury geologicznej, warunkującej ich krajobraz oraz występujące skały. W granicach Polski leży zaledwie ćwierć całego pasma górskiego. Najbliżej Bukowiny są Tatry Bielskie, w całości usytuowane po stronie słowackiej oraz Tatry Wysokie. Tu również większość należy do naszego południowego sąsiada. Mniej więcej po połowie podzielone Tatry Zachodnie leżą najdalej od Bukowiny. Dotarcie do nich nie stanowi jednak problemu, ponieważ jest to odległość rzędu kilkunastu zaledwie kilometrów.

Pasmo Tatr Bielskich zaczyna się od wschodniej strony przełęczą Żarską (1081 m npm.) stanowiących zresztą początek całej tatrzańskiej grani, i kończy się na przełęczy Pod Kopą (1756 m npm.). Najwyżej położonymi wierzchołkami są Hawrań (2354 m npm.), Płaczliwa Skała (2148 m npm.) oraz Szalony Wierch (2062 m npm.).

Skały osadowe będące podstawowym budulcem tej części gór determinują ich krajobraz, który może nie jest specjalnie urozmaicony, ale za to pokryty bujną roślinnością na którą składają się i rozległy łany kosodrzewiny jak również pachnące ziołami wysokogórskie hale. Ciekawostką Tatr Bielskich jest były rezerwat przyrody założony w tym regionie przed drugą wojną światową przez księcia Hohenlohego. Obszarnik i dziwak jednocześnie ogrodził olbrzymi teren i sprowadził wiele gatunków zwierząt do swojego rezerwatu, w tym również nietypowych dla tego obszaru. Zakazując wejścia osobom postronnym postanowił hodować w górach nawet tak unikalne gatunki jak bizony i bawoły. Szczęśliwie dla tatrzańskiej przyrody wszystkie sprowadzone zwierzęta zostały wybite przez kłusowników podczas drugiej wojny światowej.

Od Przełęczy pod Kopą po Przełęcz Liliowe (1952 m npm.) ciągną się Tatry Wysokie, zbudowane ze skał granitowych. Tu krajobraz jest zgoła odmienny. Strome ściany, poszarpana linia graniowa, strzeliste wierzchołki, głębokie żleby oraz liczne wodospady nadają Tatrom Wysokim typowych cech alpejskich. Wrażenie to potęgują płaty wiecznego śniegu zalegające w zacienionych miejscach i będące w istocie mini lodowczykami. Nie topią się nawet w bardzo upalne lata a jednym z najstarszych jest płat w Mięguszowieckim Kotle oceniany na ponad czterystuletnią historię. Najwyższym wierzchołkiem Tatr Wysokich jest Gerlach. Pierwotnie nazywany Garłuchem, a w latach powojennych nawet Pikiem Stalina. Leży on po słowackiej stronie i wznosi się na wysokość 2663 m npm.

Drugim i trzecim co do wysokości (również słowackim) szczytem są Łomnica (2634 m npm.) i Lodowy (2630 m npm.). Pod względem wysokości stronę polską reprezentują Rysy (2499 m npm.) leżące na terenie Bukowiny i Świnica (2301 m npm.) będąca w połowie również w granicach administracyjnych Bukowiny Tatrzańskiej. Właśnie w tej części znajdują się jeziora i stawy będące pozostałością pod działalności lodowców. Tatry Zachodnie ciągną się od Przełęczy Liliowe do Przełęczy Huciańskiej.

Podobnie jak Tatry Bielskie odznaczają się łagodniejszą linią grzbietów o trawiastych szczytach, spadających stromo do malowniczych dolin. Pasmo to cechują obfitość jaskiń pochodzenia krasowego i stanowiących przysłowiowy raj dla speleologów naukowców i tych, o zacięciu wybitnie sportowym. Tatry Zachodnie niemal w całości są zbudowane z wapieni, piaskowców i dolomitów. Ich najwyższe wierzchołki to przede wszystkim Bystra (2250 m npm.) i Starorobociański (2175 m npm.).

Najbardziej uczęszczanymi dolinami w tej części są Dolina Kościeliska i Dolina Chochołowska. Jak widać z załączonej prezentacji, warto odwiedzić Bukowinę Tatrzańską. Posiada ona bowiem walory daleko wykraczające poza konkurencyjną ofertę znanych w Polsce kurortów.

Idealna lokalizacja Bukowiny Tatrzańskiej sprzyja turystyce górskiej