K
O
N
T
A
K
T
Bukowina Tatrzańska i klimat
Co warto wiedzieć o klimacie Bukowiny Tatrzańskiej
Charakterystyczny dla całego regionu klimat górski nie odbiega znacząco od klimatu panującego w Bukowinie Tatrzańskiej. Istotnymi parametrami są tutaj średnie temperatury lipca +15.3 °C i średnia temperatura stycznia - 5° C. Są one wyznacznikiem surowych zim sprzyjających uprawianiu sportów zimowych i krótkiego lata determinującego rozwój roślin dostosowanych wyłącznie do górskiego środowiska. O ile stała pokrywa śniegu zalega w górach od października do maja (a czasami czerwca), to w Bukowinie śnieg utrzymuje się od listopada do końca marca. W górach całoroczna temperatura średnia wynosi zaledwie + 4°C i w niżej położonych rejonach jest wyższa o kilka stopni. Miesiące najcieplejsze to lipiec i sierpień, a najzimniejsze to styczeń i luty.
Warto zwrócić uwagę na silne przymrozki zdarzające się w Bukowinie nawet w maju. Wielkość rocznych opadów w Bukowinie jest również typowa dla górskich rejonów. Wynosi ponad 1500 mm, w czym śnieg stanowi ok. 30-40%. Zarówno deszcz jak i śnieg są zjawiskiem nie tylko częstym, ale również bardzo obfitym i mogącym trwać nawet wiele dni z rzędu. Ich maksimum przypada na czerwiec i styczeń. Częstym zjawiskiem są tu również gwałtowne burze z piorunami, niebezpiecznymi dla turystów przebywających w nieosłoniętych przestrzeniach. Ciśnienie atmosferyczne jest najmniejsze w lipcu, a najwyższą wartość wykazuje w styczniu. Nierzadkie są jego częste zmiany, nawet w dużej skali.
Gwałtowne skoki temperatury są w Bukowinie przyczyną powstawania mgieł. Skalę tego zjawiska potęguje również powstanie zapory w Czorsztynie i utworzenie w związku z tym olbrzymiego, sztucznego zbiornika wody. Mgły mogą być ciężkie i obarczone dużą ilością wody deszczowej, lub suche i występujące przejściowo na większych wysokościach. Mogą też stanowić sporą dawkę atrakcji dla turystów tworząc spektakularne zjawiska w postaci ,,morza mgieł” lub tak zwanego ,,widma Brockena”. Widmo to objawiające się w odbiciu powiększonej postaci ludzkiej na górnej tafli chmur według legend miało być wróżbą rychłej śmierci obserwatora. Na szczęście podanie to niewiele ma wspólnego z prawdą.
Zjawiskiem najczęściej znanym i opisywanym w mediach jest jednak wiatr, a zwłaszcza najbardziej jego charakterystyczna odmiana w postaci wiatru halnego. Lokalny ciepły halny wieje z południa z szybkością 20-60 m/sek. Wiatr ten potrafi z -6°C podnieść temperaturę w dolinach do +7,5°C. Przybiera niekiedy siłę huraganu, powalając drzewa i niosąc prawie zawsze zapowiedź deszczów. Halny trwa przeważnie trzy dni, z czego dwa pierwsze są czasem dość pogodne. Wiatr halny występuje najwcześniej wiosną, najpóźniej jesienią. W czasie trwania halnego chmury nad Tatrami przybierają specjalny układ, charakterystyczny tylko dla tego rodzaju wiatru. Prócz halnego wieje z północnego zachodu zimny wiatr zwany orawskim. Z Doliny Nowotarskiej wieją często chłodne wiatry w godzinach przedpołudniowych. Wiatry górskie wieją raczej po południu.
Mimo znacznej wysokości klimat Bukowiny jest łagodniejszy od klimatu Zakopanego czy Poronina (Zakopane 800-1000 m npm., Poronin 743 m npm.). Wynika to prawdopodobnie z ułożenia wierchów od południowego wschodu na północny zachód, z osłony jaką daje Galicowa Grapa, wierch położony od strony Poronina, z mniejszej ilości młak i bagien, w które obfituje Zakopane i Poronin. Największą jednak rolę odgrywa tu nasłonecznienie.
Położenie wierchów powoduje silne nagrzewanie w ciągu dnia ich południowych stoków. Nagrzane powietrze w połączeniu z chłodniejszym idącym ze stoków północno-zachodnich daje dopływ delikatnego świeżego wietrzyku łagodzącego gorące promienie słoneczne. Po południu ogrzewają się stoki północno-zachodnie. Temperatura wyrównuje się i wieczorem następuje idealna cisza w powietrzu. Oba nagrzane stoki podnoszą temperaturę, co powoduje nieznaczną różnicę między dniem i nocą, w przeciwieństwie np. do Poronina, gdzie nocą jest dużo chłodniej.
Według danych stacji meteorologicznej w Bukowinie Tatrzańskiej średnia temperatura w zimie 15 stycznia 1952 r. wynosiła w dzień - 3°C, nocą - 6°C, zaś 15 lipca tegoż roku wynosiła w dzień + 17,5°C, nocą + 12,8°C. Nasłonecznienie wierchów Bukowiny jest bardzo silne, ponieważ są one w 95% pozbawione drzew. Lasy natomiast otaczają wieś wokoło, łagodząc siłę i dostęp wiatrów i wpływając na rześkość powietrza. Oddychanie sprawia tu dużą przyjemność, dając uczucie świeżości i rześkości. Powietrze przesycone jest zapachem koniczyny i kwiatów oraz lasów tchnących żywicą. Przejrzystość powietrza wpływa na wyrazistość obrazu wspaniałych Tatr, dając złudzenie ich bliskości.
Przybywając do Bukowiny Tatrzańskiej warto zatem pamiętać o dużym znaczeniu czystego powietrza, zwłaszcza mając na uwadze dzieci, przebywające większą część swojego życia w zadymionych i zatrutych spalinami miastach. Tu mogą chociaż w nieznacznym stopniu oczyścić małe płuca z toksycznej zawartości i poznać nieznane wcześniej zapachy górskiej miejscowości.
